طرح 20 سئوال از وزیر ارتباطات درباره حکمرانی فضای مجازی - تاورنا

متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:

1. رهبر انقلاب در پیوست حکم اول اعضای شورای عالی فضای مجازی، محتوا را نسبت به زیرساخت ها، قالب ها و خدمات مقدم دانستند و در ادامه هرگونه بالا بردن سرعت و افزایش پهنای باند اینترنت بین الملل را به تکمیل شبکه ملی اطلاعات و صدور مجوز از سوی مرکز ملی فضای مجازی منوط کردند. متأسفانه این تدابیر کلیدی و راهبردی در بدنه ای از دولت و نظام، منزوی شده است. آیا این موارد در توسعه شبکه از سوی وزارت ارتباطات لحاظ شده است؟

2. بنا بر گزارش رسمی شما در حضور رئیس جمهور، ظرفیت ارتباطات بین الملل طی یازده ماه از اردیبهشت تا اسفند 98، دو و نیم (2.5) برابر شده است. آیا این تغییر مورد تائید شورای عالی و با اخذ مجوز از مرکز ملی فضای مجازی صورت گرفته است؟ آیا این اقدام شما غیرقانونی نیست؟

3. رهبری در 22 خرداد 1396 فرمودند که کوتاهی ما، به عنوان اینکه نباید جلوی فضای مجازی را گرفت، مسئله ای را حل نمی کند و منطق درستی هم نیست. ما چرا باید اجازه بدهیم آن چیزهایی که برخلاف ارزش های ما است، برخلاف آن اصول مسلم ما است، برخلاف همان اجزا و عناصر اصلی هویت ملی ما است، از طریق کسانی که بدخواه ما هستند، در داخل کشور توسعه پیدا کند. بفرمائید دیدگاه و عملکرد شما با این بیان چه سنخیتی دارد؟

4. بر اساس تأکیدات مکرر رهبر انقلاب، قرار بود بودجه مرتبط با شبکه ملی اطلاعات و طرح های کلان در مرکز ملی فضای مجازی تهیه و تدوین شود. آیا وزارت ارتباطات طرح های توسعه ای خود و توازن آن با حوزه خدمات و محتوا را در مرکز به تصویب رسانده است؟

5. چند بار فرموده اید وزارت ارتباطات مسئول توسعه زیرساخت است و عده ای هم مسئول توسعه خدمات و محتوا و اگر این سه با هم پیش نروند پیشرفت ما کاریکاتوری می شود. خب حرف ما مشابه همین است. ما معتقدیم اگر این سه با هم پیش نروند پیشرفت نه تنها کاریکاتوری بلکه ضد پیشرفت و آسیب زا می شود. مگر فهم همبستگی شدید سه حوزه باعث نشد که توسعه آن ها نیز به یکدیگر وابسته باشد؟ پس بالاخره ادعای شما مبنی بر توسعه زیرساخت بدون توجه به توسعه خدمات و محتوا یک موفقیت است یا یک خطا؟ نیک می دانیم و می دانید که مدل توسعه زیرساخت خود می تواند رشد دهنده یا مانع رشد دیگر اجزا شود. پس وقتی زیرساخت طوری توسعه پیدا کند که راه برای مصرف ترافیک خارجی تسهیل شود، رقابت پذیری محتوای داخلی از آنچه هست نیز کمتر می شود یا بیشتر؟

6. آنچه اهمیت دارد این است که تعیین تکلیف کلان و بنیادین نظام برای شبکه ملی اطلاعات تماماً در دورانی صورت پذیرفته که جناب آذری جهرمی در رأس هرم وزارت ارتباطات قرار داشتند. وقتی سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در سال 95 تصویب شد، آقای جهرمی چه سمتی داشتند؟ چرا بعد از 4 سال هنوز وزارت ارتباطات نتوانسته معماری شبکه ملی اطلاعات را تدوین و به تصویب برساند؟

7. در سال 96 مرکز ملی فضای مجازی برای تسریع در تحقق شبکه ملی اطلاعات طی توافقی با وزارت ارتباطات 25 پروژه را (با حدود 53 ویژگی کلیدی) به عنوان پروژه های دارای اولویت شبکه تعیین می کند. شرایط این پروژه ها و تدبیر آذرماه 98 رهبر انقلاب در مورد معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات به کجا رسیده است؟ آیا اقدامات توسعه ای کاریکاتوری شش ماهه اخیر بر اساس آن تدبیر و مصوبات همین بازه شورای عالی فضای مجازی بوده است؟

8. در سیاست های کلی ابلاغی رهبری در مورد برنامه ششم، محتوا در فضای مجازی بر اساس نقشه مهندسی فرهنگی کشور باید تا حداقل پنج برابر شرایط سال پایه برنامه توسعه یابد و شبکه های اجتماعی بومی سازی شود. در قانون برنامه ششم هم دولت مکلف شده است که در طول سال های اجرای قانون برنامه نسبت به 10 برابر کردن محتوای مناسب رقومی (دیجیتال) اقدامات لازم را به عمل آورده و هرساله در قوانین بودجه های سنواتی اعتبار لازم از طریق کمک های فنی، اعتباری و حمایتی پیش بینی کند. آیا در طول سال های برنامه، منابعی برای سرفصل محتوا اختصاص پیدا کرده است؟ آیا بدون اختصاص منابع می توان انتظار تحقق این اهداف را داشت؟ شما به عنوان دغدغه مند و پیگیر حوزه محتوا، در جهت تأمین این منابع و اختصاص آن به متولیان محتوا، قدمی برداشته اید؟

9. با توجه به درآمد مستقیم حدود شش هزار میلیارد تومانی دولت از ارائه خدمات ارتباطی و فروش اینترنت (علاوه بر سهامداری اپراتورها که این رقم را به چند برابر می رساند)، آیا علاوه بر هزینه برای توسعه زیرساخت، از همین درآمد که بخشی از آن ناشی از ترافیک محتواست، برای تقویت محتوا و خدمات اسلامی-ایرانی، منابعی به متولیان امر محتوا تخصیص داده شده است که به قول شما فضای مجازی کشور به کاریکاتوری تلخ تبدیل نشود؟!

10. می دانیم که قبل از ایجاد و ارائه خدمات پایه کاربردی داخلی شبکه ملی اطلاعات، توسعه زیرساخت و شبکه به معنی فربه شدن و تکمیل انحصار خدمات خارجی است. در پروژه ارائه 100 گیگ اینترنت رایگان که بنا بر گزارش رسمی جنابعالی، با معادل اعتباری 300 میلیارد تومانی صورت گرفت، چه تحولاتی در حوزه تولید محتوا و خدمات داخلی و توسعه کسب وکارهای ایرانی می توانست رخ دهد؟ (در صفحه اینستاگرام خود نوشتید که حتی 100 گیگ اینترنت منزل شما هم صرف دانلود بازی خارجی از سوی فرزندتان شد!)

11. حجم کلان داده ای که توسط خدمات خارجی فربه شده از توسعه یک جانبه زیرساخت، از کشور خارج می شود را چه قدر ارزیابی می کنید؟ آیا از ارزش کلان داده های ملی و حساسیت کشورهای مختلف دنیا نسبت به خروج آن از مرزهای سرزمینی واقف اید؟ آیا وزارت ارتباطات تلاش کرده است که با ساماندهی این حوزه، از خروج داده های کاربران ایرانی به عنوان سرمایه ملی جلوگیری کند؟

12. این حرف که عده ای مخالف استفاده از محتوای رسانه ای در بیان کلام حق هستند، مطلبی است که رسانه های نزدیک به شما در خط تخریب پیگیری می کنند. چرا القا می کنید که محتوای سالم و مفید کنونی ازجمله محتوای تولیدی علما و مبلغین صرفاً به لطف بستر اینستاگرام است؟! آیا نمی شود این گونه محتوا در یک بستر داخلی امن و سالم تولید و منتشر شود؟

13. سقف پهنای باند ابلاغی از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی به شما برای تخصیص به اینستاگرام چقدر است؟ و الان چه میزان است؟ 2 برابر؟ 10 برابر؟ 20 برابر؟! آیا این عدم تطابق، تخلف از قوانین کشور نیست؟ چرا این بستر را که حاضر به پذیرش قوانین کشور نیست، تقویت کردید؟ آیا در مورد سرویس های داخلی هم چنین چشم پوشی می کنید و مواجهه شما با سرویس داخلی و خارجی عادلانه و منصفانه است؟ چرا مردم را از یک بستر امن، سالم و مفید سازگار با فرهنگ و قوانین کشورشان محروم کردید؟

14. در موضوع ورود وزارت ارتباطات به حوزه محتوای کودک، اگر افرادی اعتراض داشتند، مطلب شان ناظر به عدم تخصص این وزارتخانه در حوزه حساس و مهم کودک و تربیت فرزند بود. هشدار می دادند که ترجمه اسناد غربی و پیگیری سند توسعه 2030 توسط وزارت ارتباطات (که به صراحت در برخی ارائه های وزارت ارتباطات آمده است)، جای مطالب غنی علما و روان شناسان اسلامی و متخصصین پرتجربه ایرانی را در تربیت فرزند و پرورش کودک نگیرد. عملکرد شما در این حوزه، مورد مناسبی نیست که از آن به عنوان کمک به تولید محتوای کودک نام می برید. آیا حاضرید رزومه و سوابق ضدفرهنگی و نوع نگاه متولیان و کارشناسان این پروژه و آدرس صفحات اینستاگرام آنان را در اختیار علما و کارشناسان فرهنگی قرار دهید؟

15. شرایط انحصار خدمات در کشور بعضاً با بیش از 80 درصد سهام خارجی، چگونه است؟ آیا منظور شما از پیشرفت جوانان، دریافت حقوق کارگری آن ها از این سرمایه داران خارجی و نابودی کسب وکارهای ایرانی است؟ آیا سکویی که سال گذشته گزارش 40 میلیونی آن را به عنوان عملکرد وزارتخانه خود در توسعه اشتغال منتشر کردید، پیوست فرهنگی دارد؟ آیا از محتوای آن و تطابق مدل های درآمدزایی آن با احکام اسلامی و قوانین کشور خبر دارید؟

16. چه اقداماتی در حوزه زیرساخت برای توسعه محتوای داخلی انجام داده اید؟ آیا امکان تفکیک ترافیک محتوای داخلی از خارجی را فراهم کرده اید؟ چه تعرفه رقابتی برای ترافیک محتوای داخلی اختصاص داده اید؟

17. آیا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظام نامه پیوست فرهنگی طرح های مهم و کلان کشور و الزامات فرهنگی اجتماعی مندرج در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در پروژه های وزارت ارتباطات رعایت می شود؟

18. در رابطه با تلقی ما از معماری و طرح کلان شبکه ملی اطلاعات، مباحث مرتبط با نگاه ما به حکمرانی فضای مجازی و نقش مردم و بحث هایی نظیر آن، مطالبی قبلاً در مجال منتشر شده است. برخی از مباحث نیز، با درخواست وزیر ارتباطات در قالب سند الزامات تفصیلی معماری و کلان شبکه ملی اطلاعات از سوی سازمان تبلیغات اسلامی ارائه شد و بارها مورد تقدیر و تمجید وزیر و همکاران ایشان قرار گرفت.

19. در مورد تلگرام و پیام رسان؛ سازمان تبلیغات اسلامی نه دستور فیلترینگ تلگرام را داده و نه مجری اجرای این چنینی آن بوده است و مثل همه مردم، انتقاداتی نسبت به دولت به عنوان مجری اقدام دارد؛ اما چرایی اینکه در زمان تصمیم به فیلترینگ تلگرام، ظرفیت پیام رسان های ایرانی کم بوده یا اشکالاتی در دسترسی مردم به وجود آمده را باید در سیاست های دولت و وزارت ارتباطات جستجو کرد. آماده نبودن بستر لازم برای مهاجرت جز ضعف های شماست. مگر نه این است که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات خدمات پایه کاربردی از قبیل خدمات میزبانی و ذخیره سازی و پیام رسان ها بخش غیرقابل اجتناب از شبکه محسوب شده و متولی توسعه آن به وزارت ارتباطات سپرده شده است؟ چطور قصور خود را ابزاری برای مطالبه از دیگران می کنید؟ به نظر می رسد از طرف متولیان امر در کشور کوتاهی صورت گرفته است. مردم از این ناراحت اند که تصمیم گیری برای ایجاد محدودیت در یک سرویس، باعث شده است که ما پاسخی برای این نیاز ارتباطی نداشته باشیم. دولت متعهد بوده که یک پیام رسان پایدار هم برای ارتباط و تعامل مردم در ابعاد چهل میلیونی و هم کسب وکار مردم ایجاد کند. این اتفاق نیفتاده است. در مورد تلگرام، حرف زیاد است و مجال دیگری می طلبد؛ اما نقطه شروع بحث، نقطه بستن آن از سوی دولت نیست. بلکه باید از سال های ابتدایی دولت آقای روحانی و پروژه راه اندازی و مسلط کردن آن سخن گفت. خوب است دفاع جانانه کننده یک نهاد دولتی متولی امنیت در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در سال 94 منتشر شود تا مردم بدانند چه کسانی تلگرام را به اینجا رساندند.

20. جناب آقای جهرمی؛ ولنگاری و رها کردن فضای مجازی لزوماً حاصل یک اراده نیست بلکه می تواند نتیجه عدم انجام وظایف قانونی باشد. بارها رسمی و غیررسمی از شما و همفکران و همکارانتان دلسوزی خود را به عنوان یک پدر برای فرزندانتان در قبال فضای مجازی و مدل دسترسی به آن شنیدیم. آیا حضور شما در جایگاه حاکمیتی وظیفه ای برای شما نسبت به فرزندان این مرزوبوم ایجاد نمی کند؟