مقبره مشاهیر ایرانی خارج از مرز های ایران - تاورنا

به گزارش خبرنگاران؛ به عنوان یک ایرانی دیدن مقبره شخصیت های بزرگ تاریخ ایران در کشور های همسایه اتفاق خوشایندی نیست، به ویژه آن دست از مشاهیری که آرامگاه هایشان با بی لطفی تمام به یک مکان متروکه تبدیل شده و مزار آن ها برخلاف آثار و اقداماتشان به فراموشی سپرده شده است، آرامگاه هایی که تعدادشان کم نیست و در این مطلب هم بخشی از آن را می توانیم ببینیم. تغییرات قلمرو ایران در طول تاریخ و مستقل شدن نواحی از ایران به عنوان یک کشور مستقل یکی از دلایل به وجود آمدن این موضوع یا حتی پدیده هویت دزدی مشاهیر بوده است.

نظامی گنجوی، جمهوری آذربایجان

حکیم نظامی گنجوی شاعر و داستان سرای بزرگ ایرانی در قرن 7 است که به غیر از ادبیات نسبت به علوم دیگر عصر خود مانند نجوم، فلسفه و فقه آگاهی بالایی داشت. این ادیب بزرگ با آثار خمسه اش (عبارت از اسکندر نامه، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، مخزن الاسرار و هفت پیکر) نام خود را با ادبیات فارسی پیوند زده است. تمامی آثار حکیم نظامی به زبان فارسی نوشته و سراییده شده، اما از آنجایی که او در گنجه می زیست و امروزه این شهر بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است، آرامگاه او نیز در گنجه دیده می شود.

مولانا، ترکیه

جلال الدین محمد بلخی معروف به مولانا از دیگر چهره های سرشناس ایرانیان است که آثار منثور و منظوم او آوازه جهانی داشته و چهره های بسیاری متاثر از اشعار و قلم او هستند. این حکیم و شاعر ارزنده در شهر بلخ (در افغانستان امروزی) چشم به جهان گشود و طی عمر پربار خود آثر بی بدیلی، چون مثنوی معنوی، دیوان شمس و فیه ما فیه به جا گذاشت. مولانا پس از 66 سال زندگی در شهر قونیه (واقع در ترکیه) در گذشت و آرامگاه او نیز در این شهر قرار گرفته است. سالانه به مناسبت بزرگداشت مولانا مراسم ویژه ای در قونیه برگزار می شود.

ابوریحان بیرونی، افغانستان

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی یکی از بزرگ ترین عالمان ایران و اسلام است که در عرصه های مختلفی مانند فلسفه، زبان، نجوم، تاریخ، ریاضی، انسان شناسی، فقه، الهیات و ... تبحر بالایی داشته است و همچنین به عنوان یکی از بزرگترین دانشمندان اسلامی شناخته می شود. ابوریحان بیرونی در حومه شهر کاث، واقع در سرزمین خوارزم (ازبکستان امروزی) به جهان آمد و در شهر غزنه افغانستان وفات یافت. متاسفانه همانطور که مشاهده می کنید مقبره این دانشمند بزرگ در شرایط بسیار بدی قرار گرفته است.

ناصر خسرو، افغانستان

ناصر خسرو شاعر، توریست، فیلسوف و حکیم بزرگ ایرانی بود که در قرن 4 تا 5 قمری می زیست. وی در روستای قبادین مرو (تاجیکستان امروزی) به جهان آمد و بیش از 10 اثر کم نظیر مانند سفر نامه ناصر خسرو، خوان الاخوان، وجه دین، دیوان اشعار و گشایش و رهایش از خود بر جا گذاشت. گفته می شود ناصر خسرو پس از 87 سال زندگی در روستای کوچکی به نام یمگان (در افغانستان امروزی) چشم از جهان فرو بست و طبق وصیت خود در همین مکان نیز به خاک سپرده شد.

ابوسعید ابوالخیر، ترکمنستان

ابوسعید ابوالخیر عارف، اندیشمند و شاعر ایرانی بود که در سال 357 قمری در منطقه ای واقع در ترکمنستان امروزی (که در گذشته جزو ایران محسوب می شده)، به جهان آمد و در سال 440 قمری در همین منطقه به خاک سپرده شد. او در طول زندگی خود سالیان درازی را صرف آموزش مریدان خود کرد و یکی از مهم ترین آثار او اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابی سعید که 130 سال پس از مرگش توسط یکی از نوادگان او به نام محمد بن منور نگاشته شد.

امیر کبیر، عراق

میرزا محمدتقی خان فراهانی ملقب به امیر کبیر نخستین صدراعظم ایران بود که نام وی با اقدامات و اصلاحات تحسین برانگیزش گره خورده است. با وجود این که امیر کبیر کمتر از چهار سال بر مقام صدر اعظمی قرار داشت دارالفنون، نخستین دانشگاه در تاریخ مدرن ایران را بنیانگذاری کرد و همچنین موجب خلق نشریه وقایع اتفاقیه شد. متاسفانه به دلیل دسیسه های اطرافیان ناصرالدین شاه وی را از مقام صدر اعظمی بر کنار کرد و پس از تبعید به کاشان در حمام فین به قتل رسید. گفته می شود جسم بی جان او قرار بود در شهر کاشان به خاک سپرده شود، اما به خواسته همسر امیرکبیر، عزت الدوله به کربلا برده شد.

خواجه عبدالله انصاری، افغانستان

خواجه عبدالله انصاری دانشمند و عارف مشهور ایرانی است که آثار و افکار او آوازه جهانی دارد. خواجه عبدالله انصاری ملقب به پیر هرات به دلیل فن سخنوری ماهرانه، دانش فقه بسیار، تسلط به علوم عرفانی و صوفی گری در عصر خویش مریدان بسیاری داشت. چندی از آثار بی مانند او شامل طبقات الصوفیه، الکشف عن منازل السائرین و صد میدان می شود. با وجود اینکه نام آثار پیر هرات بیشتر به دلیل کتب و متون منثورش شناخته می شود، سروده هایی نیز از خواجه عبدالله به جا مانده است. خواجه عبدالله انصاری از 70 سالگی نابینا شد و نهایتا در 85 سالگی در شهر زادگاهش، هرات جان باخت و به خاک سپرده شد.

حکیم سنایی، افغانستان

سنایی غزنوی یا حکیم سنایی از بزرگ ترین مثنوی و قصیده سرایان ادبیات فارسی است که سال 473 قمری در شهر غزنه (در افغانستان کنونی) به جهان آمد و پس از 72 سال زندگی، در همان شهر چشم از جهان فرو بست. برخی از مهم ترین یادگار های حکیم سنایی شامل منظومه های حدیقةالحقیقه و طریق التحقیق می شود.

سهروردی، سوریه

شهاب الدین سهروردی فیلسوف و اندیشمند بزرگ ایرانی بود که در روستای سهرود زنجان چشم به جهان گشود. او بخش قابل توجهی از عمر خود را صرف سواد آموزی ایرانگردی، نوشتن کتب فلسفی و عارفانه کرد. پس از مجذوب شدن به حوزه عرفان و آشنایی با بزرگان این حیطه سفر های خود را به خارج از کشور تعمیم داد. وی در یکی از سفر های خود در حلب به ملاقات ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی رفت و از آنجایی که ملک ظاهر شیفته دانش و نگرش سهروردی شد به او به پیشنهاد ماندن در دربارش را داد. سهروردی از این درخواست استقبال کرد، اما پس از گذشت مدتی علمای حلب او را به الحاد متهم کردند و در زندان انداختند. گفته می شود او در سن سالگی 38 (549 تا 587 قمری) در شهر حلب به قتل رسید و آرامگاه او نیز در همین شهر ساخته شد.

همانند چندی دیگر از نام های آورده شده در این مطلب آرامگاه سهروردی نیز در شرایط بسیاری بدی به سر می برد. مقبره شیخ شهید ایرانی در میدان باب الفرج شهر حلب و در جامع السهرودی واقع شده است که تصاویری درستی از آن در دسترس نیست، اما گفته می شود علاوه بر در دیدرس نبودن آرامگاه وی، سنگ قبر کوچک و نازیبایی برای او درنظر گرفته شده است.

رودکی، تاجیکستان

ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودکی یکی از مهم ترین چهره های ادبی در ایران است که در قرن 3 خورشیدی، در شهر پنجکنت تاجیکستان (امروزی) چشم به جهان گشود. رودکی را پدر شعر فارسی می نامند و گفته می شود پیش از او هیچ شاعر ایرانی دارای دیوان اشعار نبود. رودکی در 82 سالگی در گذشت و در زادگاهش، شهر پنج کنت به خاک سپرده شد. برای کسب اطلاعات بیشتر از آرامگاه رودکی می توانید به مطلب جایی که پدر شعر فارسی در آن آرام گرفته است رجوع کنید.