درباره آزمایش های واکسن روسی کرونا چه می دانیم ، آیا اسپوتنیک V بی خطر و موثر است؟ - تاورنا

به گزارش خبرنگاران به نقل از بلومبرگ واکسن روسی کرونا از دو آدنوویروس متفاوت انسانی - که در شرایط معمول باعث سرماخوردگی می شوند- استفاده می کند که طوری تغییر داده شده اند که ژن های سازنده پروتئین های کروناویروس را به داخل بدن منتقل کنند و باعث پاسخ ایمنی شوند، در واقع این واکسن از یک وکتور یا ناقل ویروسی برای ایجاد پاسخ ایمنی استفاده می کند.

• آشنایی با رویکردهای متفاوت برای ساختن واکسن کرونا

نخستین مقاله ای که از آزمایش بالینی این واکسن که روس ها با اشاره به مسابقه فضایی در دوران جنگ سرد آن را اسپوتنیک V نامیده اند، در ژورنال معتبر پزشکی لنست منتشر شده است. این بررسی که یک کارآزمایی بالینی مرحله اول/دوم شمرده می شود، در دو بیمارستان در روسیه بر روی 76 فرد سالم بزرگسال در سنین در فاصله 18 تا 60 سال انجام شد.

یک نقطع ضعف این بررسی نداشتن گروه شاهد یا کنترل است، یعنی گروهی که پلاسبو (واکسن بی تاثیر) دریافت می کند.

پژوهشگران روسی پلاسمای خون 4817 فرد بهبودیافته از بیماری کووید-19 خفیف تا متوسط گردآوری کردند تا میزان آنتی بادی ها در این افراد را با آنتی بادی های تولید شده در افراد واکسینه شده مقایسه کنند. بر اساس مقاله منتشر شده پاسخ های آنتی بادی در افراد واکسن زده شده نسبت به افراد بهبودیافته بالاتر بوده است.

پژوهشگران روسی در بررس شان دو شکل این واکسن را آزمایش کردند: شکل منجمد و شکل منجمد خشک شده. شرکت کنندگان در کارآزمایی مرحله اول فقط یک دوز واکسن را دریافت کردند و به افراد در گروه کارآزمایی مرحله دوم دو دوز واکسن به فاصله 21 روز تزریق شد.

همه 40 نفر شرکت کننده در کارآزمایی مرحله دوم آنتی بادی بر ضد ویروس کرونا تولید کردند، اما میزان آنتی بادی تولید شده در افرادی که واکسن منجمد را دریافت کرده بودند، بیشتر بود. آنتی بادی های خنثی کننده در همه افراد در کارآزمایی مرحله دوم یافت شد، اما فقط 61 درصد از افراد شرکت کننده در مرحله اول که فقط یک دوز واکسن دریافت کرده بودند، آنتی بادی های خنثی کننده داشتند.

همه شرکت کنندگان مرحله دوم در طول 28 روز پس از واکسن زدن پاسخ سلول T (یکی از سلول های سفید خون که برای ایجاد پاسخ ایمنی ضروری است) نشان دادند. در این مورد هم واکسن منجمد نسبت به واکسن منجمد خشک شده تاثیربخش تر بود.

خود این پژوهشگران می گویند محدودیت های بررسی آنها شامل اندازه کوچک افراد شرکت کننده، مدت کوتاه پیگیری در حد 42 روز و نیز این حقیقت است که در برخی بخش های کارآزمایی مرحله اول فقط داوطلبان مرد شرکت داشتند.

از طرف دیگر عمده شرکت کنندگان در این بررسی افراد در دهه 20 و 30 زندگی شان بودند.

مقامات روسی همچنین ماه هاست که بدون اینکه منتظر نتایج بررسی کامل این واکسن باشند، آن را به مقامات و سایر افراد برجسته خارج از گروه های کارآزمایی تزریق کرده اند.

سرگئی سوبیانی، شهردار 62 ساله مسکو روز جمعه14 شهریور گفت که واکسن به او تزریق شده و به جز اندکی درد در هنگام تزریق مسئله ای دیگر برای او به وجود نیامده است. پوتین نیز ماه پیش گفت یکی از دخترانش این واکسن را زده است و حالش خوب است. البته کرملین تا به حال افشا نکرده است که آیا خود پوتین هم واکسن زده است یا نه.

• تایید واکسن روسی کرونا: نجات بخش دنیا یا تصمیمی نسنجیده؟

• آیا روسیه در مسابقه واکسن کرونا برنده می شود؟

کارآزمایی مرحله سوم و نهایی این واکسن قرار بود از 5 شهریور بر روی 40000 نفر در سنین متفاوت و گروه های پرخطر متفاوت شروع شود.

نائور بار-زیو، استادیار دانشکده بهداشت عمومی بلومبرگ دانشگاه جانز هاپکینز در مقاله ای تفسیری در همین شماره ژورنال لنست، نوشت: این بررسی نشان دهنده توانایی ایمنی زایی این واکسن است، اما بر اساس آن نمی توان درباره ایمنی زایی این واکسن در افراد سالمند قضاوت کرد. همچنین تاثیربخشی بالینی این واکسن هنوز ثابت نشده است.

به گفته او، نشان دادن بی خطر بودن واکسن های کووید-19 نه تنها از لحاظ تایید واکسن اهمیت دارد، بلکه به طور کلی از لحاظ اعتماد عمومی به واکسیناسیون هم اهمیت دارد.

• اینفوگرافیک | چند قدم مانده تا واکسن کرونا | آخرین شرایط واکسن های کرونا در دنیا