حقایق ساخت واکسن کرونا؛ واکسن کرونا واقعا چه زمانی به دست مردم می رسد؟ - تاورنا

چرا ساخت واکسن کرونا زمان می برد و چه زمانی قرار است آماده گردد؟

آیا واکسن کرونا ساخته و کشف شده است؟ خیر. واقعیت این است فراوری واکسن کرونا حداقل یک سال زمان می برد اما چرا این یک سال زمان طولانی ای نیست؟ واکسن کرونا چگونه ساخته می گردد و در حال حاضر در چه مرحله ای است؟ هر کدام از چهار فاز آنالیز واکسن با چه هدفی اجرا می گردد؟ پیچیدگی خاص واکسن کرونا در چیست؟ خطرات احتمالی عجله کردن د راستفاده از واکسن بدون گذران تست های کافی چه می تواند باشد؟

حقیقت این است که ساخت واکسن کرونا 18 ماه زمان می برد. حتی اگر واکسن کرونا در این بازه زمانی آماده گردد لقب سریع ترین واکسن تاریخ بشر تا به امروز را به خود اختصاص خواهد داد.

وقتی کشور چین رشته ژنتیکی ویروس کرونا کووید 19 را در ماه ژانویه 2020 منتشر کرد شرکت های مشهور واکسن سازی در سرتاسر دنیا آغاز به ساخت واکسن های پیغام رسان مبتنی بر RNA کردند که متفاوت از واکسن های معمولی عمل می کردند. این واکسن ها پروتئین هایی را هدف قرار می دهند که امکان گسترش و تکثیر ویروس را می دهد. این یعنی دانشمندان احتیاج به کشت پاتوژن ویروس برای آزمایش نخواهند داشت و این یک خبر بسیار خوب و مسئله مهمی است چون حدود چند ماه یا یک دهه این کشت در حالت عادی ممکن است طول بکشد. درباره ویروس کرونا دانشمندان توانستند نقشه ژنتیکی آن را کشف و نسخه بی ضرر آن را در آزمایشگاه فراوری نمایند.

این همان چیزی است که به آن آنتی ژن پروتئین میخی می گویند و به ویروس امکان می دهد با آلوده کردن سلول های انسان خود را تکثیر و نهایتا سلول را بکشد. این کار منجر به عکس العمل سیستم ایمنی بدن و مانع از چسبیدن آنتی ژن به سلول های انسان و در نتیجه تکثیر آن ها می گردد. بر همین اساس دانشمندان داروسازی توانستند یک واکسن آزمایشی ام آی ان ای را فورا آماده نمایند. موسسه ملی بهداشت هم با پیگیری سریع تنها در 42 روز آن را به مرحله آزمایش انسانی برد. این کار موجب شگفتی شد زیرا واکسیناسیون در واقع پیشگیری و نه درمان بیماری است، باید روی انسان های سالم آزمایش گردد و در واقع به سیستم ایمنی بدن در مقابله با بیماری یاری می نماید. در نتیجه امکان عوارض جانبی وجود دارد که این افراد را از خود ویروس هم بیمارتر کند. از آنجا که واکسن قرار است برای میلیاردها انسان ساخت گردد پس باید آزمایش ها و پروتکل های بیشتری را در مقایسه با روش های درمانی بگذرانند.

برای همین رسیدن واکسن (هر واکسنی در مجموع) به بازار طولانی مدت خواهد بود.

فازهای مختلف ساخت واکسن به چه ترتیب است و چه اهمیتی دارند؟

آزمایش واکسن 4 فاز دارد. فاز یک واکسن به تعداد معدودی انسان بالغ تزریق می گردد تا امن بودن آن و واکنش سیستم ایمنی بدن آنالیز گردد. این افراد بین چند ماه تا یک سال برای عوارض جانبی پایش می شوند. تمام واکسن های کرونا در کشورهای مختلف که ادعای ساخت آن را دارند از روسیه گرفته تا چین و فرانسه و آمریکا فعلا در این مرحله هستند.

در فاز دو گروهی عظیم تر تا چند صد انسان بالغ در آزمایش شرکت می نمایند. بعضی از آن ها از گروه های در خطر ابتلا به ویروس کرونا خواهند بود. دانشمندان روی واکنش سیستم ایمنی بدن، امن بودن واکسن، دوز مورد استفاده و نوع تزریق آن تحقیق می نمایند. این فاز بین چند ماه تا دو سال طول می کشد.

در فاز سوم واکسن روی ده ها هزار نفر آزمایش می گردد تا عوارض جانبی آن که در گروه های کوچک دیده نشده پیدا گردد. کارآمدی واکسن یعنی شبیه سازی ویروس و ایجاد واکنش مناسب سیستم ایمنی بدن هم آنالیز می گردد. این کار سال ها طول می کشد و تنها بعد از این فرایند واکسن می تواند درخواست اجاز فراوری را ارائه بدهد.

فاز چهارم توسط فراوری نماینده و بعد از عرضه واکسن اجرا می گردد. فراوری نماینده موظف است به صورت مداوم کارآمدی واکسن را پایش و هر گونه ناکارآمدی آن را گزارش نمایند. یا نسخه های به روز را متناسب با جهش ویروس آماده کند که برای ویروس های آنفولانزا عادی است. پس هر چند شاید خیلی طولانی به نظر برسد اما چارچوب زمانی 12 الی 18 ماه برای واکسن کرونا به طرز بی سابقه ای کوتاه است. پس انجام آزمایش لازم است و عجله در فراوری آن می تواند مرگبار باشد.

قبلا هم چنین اتفاقی افتاده است. غول داروسازی فرانسه، سانوفی پاستور در فیلیپین واکسنی برای تب دنگو ارائه کرد. این واکسن در سال 2016 که سال انتخابات در این کشور بود با عجله عرضه شد. با وجود هشدارهای کارشناسان وزارت بهداشت مجوز تزریق آن به 830 هزار دانش آموز ابتدایی صادر شد و بسیاری از آن ها با خطر نشانه های حاد روبرو شدند. دلیلش هم این بود که مرحله ضروری آزمایش روی بچه ها که اصلا تا به حال به تب دنگو مبتلا نشده بودند انجام نشد. متاسفانه گزارش ها تا مرگ 600 دانش آموز دریافت نماینده واکسن را تایید می نمایند. این پفراینده پزشکی هنوز در دادگاه در جریان است.

12 تا 18 ماه زمان برای فراوری واکسن کرونا بلندپروازانه است؟

پاسخ مثبت است. هر چند ویروس کرونا با سرعتی زیاد در سراسر دنیا در حال شیوع است و باید نگران این مسئله بود، اما با وجود این احتیاج فوری به واکسن باید قبل از فراوری انبوه آزمایش های مهم انجام گردد. به این ترتیب امکان دارد بعد از فراوری واکسن مسائل احتمالی هم مطرح گردد. به این ترتیب زمان 12 تا 18 ماهه بسیار بلندپروازانه به نظر می رسد. مسئولان باید درباره روش سریع تر پایش واکسنی با کاربرد گسترده بسیار مراقب باشند.